Hội thảo: “Bài tập thực hành về tình huống phổ biến vũ khí sinh học thông qua việc quá cảnh, xuất nhập cảnh”

Tiếp nối những kết quả đạt được trong năm 2023, trong hai ngày 11 và 12/01/2024, tại Hà Nội, Binh chủng Hóa học – Cơ quan thường trực của Cơ quan đầu mối quốc gia Việt Nam về phòng, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt (Cơ quan thường trực 81) đã phối hợp với Chương trình Kiểm soát xuất khẩu và An ninh biên giới/Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ (Chương trình EXBS) tổ chức Hội thảo “Bài tập thực hành về tình huống phổ biến vũ khí sinh học thông qua việc quá cảnh, xuất nhập cảnh”. Hội thảo nhằm đánh giá những nguy cơ, rủi ro tình huống phổ biến vũ khí sinh học tại Việt Nam; thảo luận, trao đổi và thực hành xử lý bài tập nhằm ngăn chặn, ứng phó với tình huống phổ biến vũ khí sinh học thông qua hoạt động quá cảnh, xuất nhập cảnh bằng những thông lệ, quy định pháp lý hiện hành.

Hình 1 – Các đại biểu tham dự Hội thảo chụp ảnh tập thể

Hội thảo có sự tham gia của 40 đại biểu đến từ các Bộ, ngành như: Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Cơ quan đầu mối quốc gia Việt Nam về phòng, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, Cơ quan thường trực 81 và Chương trình EXBS.

Hình 2 – Đồng chí Đại tá Ngô Văn Đĩnh Phó Tham mưu trưởng Binh chủng Hóa học phát biểu khai mạc Hội thảo

Tại Hội thảo, các chuyên gia đều nhận định, trong những năm tới, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường, các hoạt động phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt trong đó có vũ khí sinh học có thể diễn ra dưới nhiều hình thức dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch bệnh đe dọa an ninh quốc gia, an ninh phi truyền thống, trong đó có Việt Nam. Với đặc tính khó kiểm soát, khả năng tàn phá trên phạm vi rộng lớn, thậm chí là toàn cầu, tác nhân sinh học, vũ khí sinh học là mối quan tâm đặc biệt của nhiều quốc gia và các tổ chức khủng bố luôn tìm cách sở hữu.

Hình 3 – Toàn cảnh Hội thảo (1)

Tại Việt Nam, theo Điều 35 Nghị định 81/2019/NĐ-CP về Phòng, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt đã quy định về trách nhiệm của Bộ Y tế trong việc thực thi Công ước Cấm vũ khí sinh học và độc tố (BWC). Các chuyên gia đều nhận định, mặc dù còn có các lỗ hổng, thiếu nhất quán trong việc thực thi, kiểm soát thực thi Công ước BWC nhưng cơ bản hệ thống pháp luật của Việt Nam đã đáp ứng tốt với các nghĩa vụ và yêu cầu quốc tế; có công cụ pháp lý tương đối rõ ràng để kiểm soát hoạt động quá cảnh, xuất nhập khẩu tác nhân sinh học; có cơ sở đảm bảo các điều kiện cần thiết để đưa các quy định vào đời sống xã hội, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuộc diện kiểm soát tác nhân sinh học.

Hình 4 – Toàn cảnh Hội thảo (2)

Trong Hội thảo, các chuyên gia Việt Nam cũng được thực hành, xử lý các tình huống bài tập thông qua góc nhìn nhiều chiều. Khi ở vai trò Red Team, các chuyên gia được tiếp cận tình huống từ góc nhìn các đối tượng khủng bố, các chủ thể muốn sở hữu và phổ biến vũ khí sinh học thông qua các hoạt động xuất nhập khẩu, trung chuyển hàng hóa, đặc biệt là các mặt hàng lưỡng dụng. Ngược lại, trong vai trò Blue Team các chuyên gia – các chuyên gia nhìn nhận vấn đề từ góc nhìn của các cơ quan quản lý Nhà nước, từ đó áp dụng, vận dụng các quy định pháp lý và các thông lệ quốc tế tốt nhất nhằm mục đích ngăn chặn, ứng phó các tình huống lợi dụng các hoạt hộng xuất nhập khẩu, quá cảnh, trung chuyển hàng hóa lưỡng dụng để phổ biến vũ khí sinh học. Hội thảo đã góp phần nâng cao nhận thức, năng lực cho cán bộ thực thi của Cơ quan đầu mối quốc gia và lực lượng chuyên trách từ các Bộ, ngành trong phòng, chống phổ biến vũ khí sinh học.

Một số hình ảnh các đại biểu thực hiện các bài tập tại Hội thảo

Thanh Tùng – TT81